HET KLEINE BRUINE POEDEL BLAAT BLACK ALS ZE IN DE SEDATIE GAAN, zijn instinct om naar adem te happen die tijdelijk door drugs wordt afgestompt. Eerdere röntgenfoto's hadden een massa onthuld die aan zijn tonsil hing; alleen de minuscule resterende ruimte lag tussen leven en dood. Met de grote tumor blokkeert de luchtwegen van de hond, Drs. Tatjana Mirkovic en David Francis werkten kalm maar snel, op zoek naar een pad voor de luchtslang.
De tube glijdt eindelijk naar binnen en een zucht van opluchting ademt door het team van vier personen dat aan de hond werkt. Met de buis nu lucht naar de longen, ademt hij beter dan hij in maanden heeft gedaan. Mirkovic en Francis besluiten dat hun beste manier is om de tumor te verwijderen. Na een delicate operatie komt het eruit, zo groot als een cherrytomaat.
Deze poedel is een van de duizenden dieren die elk jaar Vancouver, British Canada's veterinaire specialisten en het Critical Care Hospital (bekend als Canada West) bezoeken. In 2006 zag het ziekenhuis met 50 bedden ongeveer 11.000 patiënten. Ongeveer 75 procent was een hond.
Potentiële patiënten moeten eerst verwijzingen ontvangen van familie-dierenartsen. Meer dan 400 veterinaire klinieken verwijzen hun klanten naar Canada West vanuit een regio die British Columbia, Yukon, Alaska en Washington overspant.
"We lenen onze kennis wanneer huisartsen verlies lijden of wanneer de reparatie buiten hun bereik valt", zegt Dr. Loic Legendre, de tandheelkundige wizard van Canada West, terwijl hij zich voorbereidt om een Royal Canadian Mounted Police-hond uit te rusten met kronen die hij heeft gemaakt met een legering die palladium bevat. De twee bovenste hoektanden van de Duitse Herder zijn versleten tijdens zijn jaren op het werk.
Samen met de tandheelkunde biedt Canada West gespecialiseerde geneeskunde in de neurologie en dermatologie, geschoolde orthopedische chirurgen, kankerbehandeling, diagnostiek van menselijke kwaliteit, zoals CT-scans, röntgenfoto's, echografie en MRI's, en 24-uurs noodhulp voor dieren in kritieke toestand.
Dr. Kimberly Barron uit Bellingham, Washington, verwijst regelmatig klanten naar Canada West.
"Mijn cliënten hebben daar allemaal goede ervaringen opgedaan, ook al moesten ze hun hond neerleggen", zegt Barron, eigenaar van Northshore Veterinary Hospital. "Ik ben zo enthousiast over hun manier van slapen, en vooral hun communicatie met mij, ze zijn fenomenaal en het is zo handig om alle specialisten op één plek te hebben."
Dieren worden soms onderzocht door verschillende teams van gespecialiseerde dierenartsen en hun assistenten terwijl ze in Canada West zijn voor diagnose en behandeling. Een gestage stroom honden arriveert bij hun eigenaars en enkelen komen met een privé ambulance. Ze krijgen zorg voor trauma's na een auto- of gezinsongeval, behandeling voor chronische of ernstige aandoeningen en kunnen ingewikkelde operaties ondergaan, zoals heupprotheses.
In Canada West worden deze week twee Rottweilers, een Boxer, een Golden Retriever, een Mastiff en een Beagle in de praktijk gebracht voor verschillende been- en knieverwondingen. Ook aanwezig zijn een Coton de Tulear met rugpijn, en een Border Collie die, nadat hij is overreden door een aanhangwagen, meerdere bekkenfracturen en een gescheurde blaas heeft. Een vriendelijke Labrador en een gebroken oranje kat komen aan voor hun vaste afspraken om chemotherapie voor kanker te ontvangen.
Hoewel mensen al generaties lang door specialisten worden geholpen, is dit een opkomende industrie in de diergeneeskunde. In het verleden waren veterinaire specialisten traditioneel verbonden aan universiteiten en andere veterinaire scholen. Ze waren voornamelijk leraren en alleen toegankelijk voor vastberaden, gepassioneerde eigenaren van gezelschapsdieren. Soms werden ze opgeroepen om waardevolle prijswinnende dieren te behandelen, zoals volbloedpaarden.
Specialisten begonnen eind jaren tachtig en begin jaren negentig met privépraktijken, zegt Shawn McVey, een partner in Veterinary Specialists in Private Practice (VSIPP), een Amerikaans bedrijf dat een dierenconferentie organiseert voor deze specialisten. Nu gaat de helft van de afgestudeerde vakmensen rechtstreeks naar de privépraktijk, zegt McVey, die toevallig ook CEO is van Eye Care for Animals, een 24-polikliniekketen die oogheelkunde aanbiedt.
VSIPP meldt dat er ongeveer 325 tot 350 veterinaire specialistische klinieken in Canada en de Verenigde Staten zijn. Om geteld te kunnen worden, moet een kliniek twee of meer door de board gecertificeerde veterinaire specialisten op personeel hebben.
Tien jaar geleden werd Canada West opgericht door een groep jonge dierenartsen die al een gemeenschappelijke drive hadden om zich te specialiseren. Drs. Alan Kuzma en Terri Schiller, twee van de vijf partners, waren al jaren mobiele chirurgen. Ze reisden van kliniek naar kliniek in hun auto's vol chirurgische instrumenten, elk met twee tot vier operaties per dag. Beiden wisten dat ze hun patiënten betere zorg konden bieden door hun eigen kliniek te openen.
"Je had geen controle," zegt Kuzma. "Soms waren er slechte operatiekamers en werden [assisterende] technici misschien niet getraind voor geavanceerde chirurgie, er was geen controle over de zorg van de patiënt achteraf, we zouden vertrekken en er het beste van hopen."
Kuzma en Schiller gingen samenwerken met Dr. Laurence Braun, die ze leerden kennen tijdens haar werk in de Vancouver Animal Emergency Clinic. Braun toonde grote finesse en toewijding aan kritisch zieke patiënten, een essentieel onderdeel van de diensten van Canada West. Patiënten kunnen tijdens hun verblijf hier enige tijd op de intensive care doorbrengen, en een 24-uurshorloge maakt soms het verschil tussen leven en dood. Dr. Greg Starrak kwam bij de groep met zijn al succesvolle diagnostische beeldvorming. De vijfde partner, Dr. Nick Sharp, is een veelgeprezen neuroloog en neurochirurg die in 2002 bij de praktijk is gekomen. (Er zijn slechts 138 veterinaire neurologen in Noord-Amerika en Sharp is ook een van de slechts twee gecertificeerde neurochirurgie). Vandaag Canada West heeft 100 werknemers, 22 van hen dierenartsen. De kliniek sluit nooit, en drie ploegendiensten zweven dag en nacht in en uit om dieren in nood te behandelen.
Medewerkers melden dat ze voor een aantal van dezelfde uitdagingen staan als verpleegkundigen die werken op een kinderafdeling - honden kunnen niet mondeling communiceren, dus moeten ze nauwlettend in de gaten worden gehouden voor aanwijzingen over hun disposities.
"Ze kunnen je niet vertellen hoe ze zich voelen", zegt Nicole Jameson, coördinator ziekenhuis. "We moeten het uitzoeken, deze plek trekt mensen aan die willen leren, het is de meest verbazingwekkende adrenaline die je je kunt voorstellen, een dier redden."
Omdat het ziekenhuis veel kritieke gevallen behandelt, zijn onvermijdelijk alle eindes geen gelukkige. Het mortuarium van de kliniek is daar een bewijs van. Twee rijen bruine papieren zakken staan opgesteld op het aanrecht, elk met de naam van een geliefd dier erop geschreven. Elke tas bevat een urn met as, een laatste pootafdruk in klei en een kaart gepersonaliseerd door de personeelsleden die voor het dier zorgden tijdens zijn of haar verblijf in Canada West.
"Het kan hartverscheurend zijn mensen in pijn te zien loslaten", zegt Jayne Robertson, coördinator van de intensive care. "Er zijn enorme emotionele connecties tussen mensen en hun huisdieren - het huisdier heeft ze door dingen als ziektes heen gezien en soms liggen ze dichter bij het huisdier dan bij hun [menselijke] familie."
Naast medeleven en bekwame zorg, is een van de keynotes van de kliniek netheid. Slechts een paar stofdeeltjes kunnen een steriele omgeving tijdens de operatie in gevaar brengen en bijdragen aan postoperatieve infecties, zodat de vier operatiekamers na elke procedure (inclusief de wanden en plafonds) schoon worden geschrobd. Een intern desinfecterend team zwerft zeven dagen per week om ziektes die mogelijk in het ziekenhuis blijven hangen, uit te roeien. Een internist wisselt willekeurige oppervlakken uit en geeft monsters af aan een laboratorium om te testen. Eén medewerker is uitsluitend gewijd aan het steriliseren van instrumenten. Brian Cutteridge verpakt ze in blauwe chirurgische doekbundels die stevig zijn vastgebonden en waarop de initialen van de betreffende chirurg zijn aangebracht. De bundels worden pas geopend als de procedure klaar is om te beginnen in een steriele operatiekamer.
Deze vooruitgang is duur. In juni 2005 heeft Canada West een upgrade uitgevoerd van een faciliteit van bijna 1300 vierkante meter naar de huidige locatie van 17.000 vierkante meter in de buurt. Kuzma zegt dat de afbouw van de nieuwe kliniek $ 2,5 tot $ 3 miljoen kost, inclusief verbeteringen aan het erfpacht en chirurgische en diagnostische apparatuur. Sommige medische diagnostische machines kosten "meer dan zes cijfers", en het gebouw is uitgerust met vele extra's, zoals lijnen die door verschillende operatie- en procedurekamers lopen die zuurstof en medische lucht voor patiënten vervoeren, en stikstof naar elektrische apparatuur.
In Canada: "We zijn ons niet bewust van de medische kosten", zegt Kuzma. "Er kan een stickerschok zijn." Amerikaanse klanten die voor de pay-per-use-geneeskunde gebruikten, zijn meer voorbereid op de kosten van zorg voor mensen van Canada West, zegt Kuzma.
Eigenaren kunnen verwachten dat ze $ 1.000 betalen voor een dag van diagnostische tests als de toestand ernstig is. Een operatie om een gebroken been te repareren kost mogelijk $ 3.500, of zelfs $ 10.000, en hoger als twee of drie benen worden gebroken en interne verwondingen het trauma compliceren.
Laura Clark, community outreach-directeur van Whatcom Humane Society in het noorden van de staat Washington, bracht haar hond, Jesse, afgelopen voorjaar naar Canada West voor ademhalingsproblemen. Helaas was haar aandoening niet te genezen.
"Het was het waard - we zouden ons huis hebben verpacht om voor ons dier te zorgen", zegt Clark. "We waren onder de indruk van de bekwaamheid van de artsen, ze konden het niet oplossen, maar ze konden onze vragen beantwoorden."
Anderen die hun honden naar Canada West brachten, waren ook enthousiast over hun ervaringen. Afgelopen herfst bracht Bellingham-resident Michelle Snow-Waltz en haar man Kevin Waltz Toby naar de kliniek voor een kruisbandoperatie. De zeven jaar oude Newfoundland Retriever-mix blies zijn knie achtervolgende vogels uit, waardoor de 140-pond hond kreupel werd. Dr. Mark Smith annuleerde zijn weekendplannen om Toby's operatie uit te voeren. Enkele jaren geleden brachten de walsen hun kat, Eddie, ook naar Canada West. Hij was blind en had de diagnose hersentumor. Eddie overleefde het niet, maar Toby is prachtig hersteld.
"Ze bukken achteruit om te bieden wat ze nodig hebben," zegt Snow Waltz. "Je kunt er zeker van zijn dat de dieren de beste zorg krijgen die geld kan kopen."
Clark is het daarmee eens. "Hoewel we daar onder slechte omstandigheden naartoe moesten, waren de artsen er tenminste voor ons."
Schiller zegt dat Canada West in elk geval drie klanten heeft: de verwijzende dierenarts, hun menselijke cliënt en natuurlijk de patiënt.
Een bezoek aan Canada West kan een enge ervaring zijn voor sommige mensen die al bang zijn voor het verlies van hun gezelschapsdier, dus probeert het ziekenhuis de nood te minimaliseren, zegt Sharon Brown, ziekenhuisadministrateur. De ruime, elegante wachtkamer heeft geen telefoons. Die worden beantwoord in een andere kamer: zowel de klant die belt als de klant die door de deuren komt, krijgt de volledige focus van het personeel tijdens een moeilijke en stressvolle tijd.
"Je ervaart het diepste verdriet tot de grootste vreugde", zegt Brown. "Het is een magische plek om te werken, waar anders krijg je elke dag wonderen te zien?" ■
Carreen Maloney was 10 jaar journalist in Canada bij de Ottawa Citizen, de Winnipeg Free Press and Business in Vancouver. Ze heeft 15 jaar dieren gered. Ze schrijft over dieren en runt Fuzzy Town, een bedrijf in speelgoed en huisdierenproducten uit de Verenigde Staten. Ze is bereikbaar op [email protected].
