Kaapstad is een prachtige stad. Geringd door een flat-topped opkomst genaamd Table Mountain, Arcadische wijnstreek, en een wijd open zee die zich uitstrekt naar Antarctica, het is een favoriet van Europese vakantiegangers en trekt vergelijkingen met San Francisco. De rit van het vliegveld naar de stad is echter niet mooi. De N2-snelweg loopt langs een van de lelijkste delen van de stad: de township of informele nederzetting Khayelitsha.
Een hek scheidt Khayelitsha van de weg en achter het hek is een andere wereld. Shanties gemaakt van gegolfd blik, stukjes hout en afval worden samen gehouwen in scheve huizen. Tinnen daken worden vastgehouden door rotsen, banden, winkelwagentjes - alles zwaar. Elektriciteitspalen staan als schildwachten met draden aflopend naar nabijgelegen hutten zoals linten op een meiboom.
Het is ook de thuisbasis van een ontelbaar aantal honden.
In het midden van Khayelitsha, gelegen in drie omgebouwde zeecontainers, bevindt zich de dierenkliniek Mdzananda, een project van het IFAW (International Fund for Animal Welfare). Het personeel van de Mdzananda-kliniek - de enige veterinaire faciliteit in de township - zijn allemaal inwoners van Khayelitsha. Tot onlangs, toen het IFAW land kon kopen, hurkte de kliniek, zoals veel inwoners van Khayelitsha, illegaal op een perceel land en stal elektriciteit en water om te overleven. Bewoners brengen hun honden naar Mdzananda voor basisgezondheidszorg: ontwormen, vlooien / teken-dips, sterilisatie en castratie - die allemaal worden aangemoedigd via outreach-programma's. De kliniek behandelt ook eindeloze gevallen van tekenbeetkoorts, ringworm, haakwormen, schurft en ondervoeding. Een groeiend probleem is gif. Bewoners kopen een illegaal gif voor industriële landbouw om ratten te doden. Het werkt niet; de ratten blijven weg, maar de honden vinden het en eten het.
"We vinden meer honden die doodgaan door rattengif. Onlangs bracht iemand drie stervende honden in een kruiwagen ", zegt Jane Levinson, projectcoördinator voor Mdzananda.
In de kliniek bevindt zich een geur die gelijk is aan natte hond, ammoniak en een zoete medicinale geur van sterilisatie. Het geluid is een geroezemoes van honden die worden geschoren voor operaties en het rondspoelen van honden die onzeker waken en scheuren op de met kranten bedekte vloer van hun kooien. Het blaffen klinkt verward, onzeker.
Een aantal honden woont in de kliniek. Er is AJ, een hond met een verminkte poot. AJ werd geraakt door een auto. Zijn poot is rauw, ondersteboven gedraaid met de permanente aanblik van een wond die niet helemaal genezen is, maar hij huppelt rond en stoeit met de andere honden.
Eén hond werd afgezet door een man die zei dat zijn buurman het dier had verlaten toen hij naar de gevangenis werd gestuurd. De hond had een zwarte huid blootgelegd waar zijn pels was afgesleten van zitten en op beton liggen. Hij was ernstig uitgemergeld, zijn ribben uitstekend en al zijn botten zichtbaar, inclusief de omtrek van zijn heupen. Zijn huid hing slap en vertoonde uitdroging, en hij was besmet met honderden teken. Deze prachtige hond, misschien een deel van de Mastiff en deels Golden Retriever, lag daar, halfbewust, zijn ogen reageerden niet en zijn tandvlees was helemaal grijs.
Kliniekmedewerker Cora Bailey zat naast de hond en streelde zijn hoofd, denkend: deze hond haalt het niet. Maar Bailey produceerde een pak voedsel en duwde het voorzichtig in de mond van de hond. Aanvankelijk slikte de hond, met zijn laatste reserves van kracht, als door de mond, schijnbaar nauwelijks te beseffen dat hij aan het eten was. Maar toen de herkenning toesloeg, zette hij zich op en begon het pakket voedsel te likken, eerst langzaam, dan sneller, gretig.
"Laten we deze hond Lazzie noemen," opperde Bailey. "Hij is net als Lazarus, teruggekeerd uit de dood."
Elke dag waagt de helft van het personeel zich uit de kliniek op zoek naar honden die medische zorg nodig hebben, dagelijks werkende mobiele klinieken op vaste locaties in de townships.
Temidden van de armoede en ziekte, vindt Levinson ook iets verrassends: hoop. Veel van de mensen die door Mdzananda worden bediend hebben weinig meer dan de kleren op hun rug, maar hun honden worden vaak opmerkelijk goed verzorgd.
"Er zit geen eten in de kast, maar de hondenbak is vol", zegt Levinson. Het is een bewijs van de speciale band tussen honden en hun verzorgers.
Kinderen in bijpassende uniformen stoppen bij de kliniek op weg naar huis van school en Lazzie maakt vrienden met twee jongens. Bailey lacht.
"Wij vinden dat door met kinderen te werken en hen te leren aardig te zijn voor dieren, ze leren vriendelijk voor elkaar te zijn", zegt ze. "Deze kinderen worden blootgesteld aan een enorm niveau van geweld. We hebben meer vriendelijkheid nodig in dit land en het moet ergens beginnen."
